Uluslararası Af Örgütü’nün yayımladığı yeni araştırma, TikTok’un algoritmalarının çocuk ve gençleri tehlikeli bir içerik sarmalına sürüklediğini ortaya koydu.
“Kara Deliğe Sürükleniyorlar” başlıklı rapor, TikTok’un “Sizin İçin” akışında yalnızca birkaç saat geçiren genç kullanıcıların bile intihar, kendine zarar verme ve depresyon temalı videolara yönlendirildiğini belgeliyor.
Af Örgütü araştırmacıları, Fransa’da 13 yaşında çocukları taklit eden üç test hesabı oluşturdu. Hesaplar sadece 5 dakika içinde üzüntü ve hayal kırıklığı içerikli videolarla karşılaştı. 15 ila 20 dakika sonra akış neredeyse tamamen depresif içeriklerle dolarken, sadece 45 dakika içinde iki hesap intihar eğilimini ifade eden videolar görmeye başladı. Algoritmik Şeffaflık Enstitüsü (ATI) ile yürütülen deneyler, TikTok’un izleme geçmişine göre bu tür içeriklerin payını iki katına çıkardığını da gösterdi.
“ÇOCUKLARIMIZI ÜRÜN GİBİ GÖRÜYORLAR”
Araştırmada yer alan ifadeler, algoritmaların çocukları nasıl olumsuz etkilediğini gözler önüne seriyor. 15 yaşındaki kızı Marie Le Tiec’i 2021’de kaybeden anne Stéphanie Mistre, “Bu platformlar çocuklarımızı insan olarak değil, veri toplayan birer ürün olarak görüyor” dedi.
Bir başka genç kullanıcı, Maëlle, “Vücutlarını kesen insanları görmek sizi de o karanlığa çekiyor. O videolar hâlâ gözümün önünden gitmiyor” ifadelerini kullandı.
DUDAK KREMİNDEN ÖLÜM TELKİNİNE
Af Örgütü’nün dikkat çektiği bir diğer çarpıcı örnek ise “Dudak Kremi Meydan Okuması”. Başlangıçta masum görünen bu trend, zamanla “üzgün hissettikçe dudak kreminden sık, bittiğinde kendine zarar ver” şeklinde intiharı teşvik eden bir akıma dönüştü. Kullanıcıların yaptığı sayısız bildirimlere rağmen, bu videoların büyük kısmı TikTok’tan kaldırılmadı.
AVRUPA KOMİSYONU'NA ÇAĞRI
Uluslararası Af Örgütü, TikTok’un hem BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkelerine hem de AB Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamındaki yükümlülüklerine uymadığını vurguladı. Kuruluş, Avrupa Komisyonu’nun TikTok’a yönelik devam eden soruşturmasında bu bulguların dikkate alınmasını ve genç kullanıcıların korunması için bağlayıcı yasal önlemler alınmasını talep etti.
Af Örgütü Çocukların ve Gençlerin Dijital Hakları Araştırmacısı Lisa Dittmer, “TikTok’un algoritmaları, ruhsal olarak hassas gençleri toksik bir içerik döngüsüne sokuyor. Bu kara deliğin içinde umutsuzluk, intihar ve kendine zarar verme romantikleştiriliyor” dedi.
