Dünya’da halklar, Brezilya'daki COP30 ve BM Genel Kurulu öncesinde ‘Draw the Line Küresel Eylem Haftası (15-21 Eylül 2025)’ içinde harekete geçiyor. Tahminen 100 ülkede on binlerce kişi dizgesel adaletsizliklere, iklim eylemsizliğine ve fosil yakıtlara karşı ayaklanıyor. Hani BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları seti içindeki 17 SKA’dan biri olan SKA 13 İklim Eylemi idi ya, işte eylem budur!
Aslında çoklu krizle (polikriz) karşı karşıyayız! Sosyal krizler (soykırımlar, kıtlık vb.) ve ekonomik krizler ile ekolojik krizler atbaşı gidiyor. Yani ne demeli acep? En iyisi türkü söylesin: Derdim çoktur hangisine yanayım? (bkz.https://www.youtube.com/watch?v=4u1Tv0bup_4)
Küresel ısınmanın gelişimine baktığımızda durum vahim! Her bir derece artış, orman yangınlarını geometrik olarak arttırıyor; tayfunlar, seller ve aşırı sıcak hava dalgalarındaki artışı görmeyen, duymayan ve etkisini hissetmeyen kalmıyor.
DÜNYA’DA EŞGÜDÜMLÜ EYLEMLER
Yüzlerce kentte eşgüdümlü protestolar, sanatsal eylemler, nöbetler ve yürüyüşler, iklim adaleti isteminde küresel birliği gösteriyor.
Eylemciler uyarıyor: ‘Brezilya’da düzenlenecek olan COP30 zirvesinde dünya daralan bir fırsat penceresine girmektedir. Alınacak kararları kuşakların yazgısını biçimlendirecektir!’
Örnekse 350.org’dan Anee Jellema şöyle diyor: ‘Bu seferber edilen halkın gücüyle, fosil yakıt milyarderlerinin yalanlarını reddetme ve dünyamızı azınlık için değil çoğunluk için yeniden yaratmalıyız. Çizgiyi çekiyoruz çünkü hükümetler harekete geçmediğinde ayağa kalkıyoruz’
Asya Halkları Borç ve Kalkınma Hareketi (APMDD) Koordinatörü Lidy Nacpil ise, iklim finansmanındaki boşluklara dikkat çekiyor ve şu acil önlemleri öneriyor: Asya'da 2035 yılına dek kömürden tümüyle vazgeçilmesi, 2050'den önce yüzde 100 yenilenebilir enerjiye adil bir geçiş sağlanmalı ve Küresel Kuzey iklim finansmanı yükümlülüklerini Küresel Güney'e tam olarak yerine getirmeli!
Üçüncü Dünya Ağı Programlar Başkanı Meena Raman ise gelişmiş ülkeleri suçluyor: ‘İklim taahhütlerinden "Büyük Kaçış" düzenliyorlar; tarihsel sorumluluklarını yerine getirmek yerine, hesap vermekten kaçarken Filistin'deki soykırımı finanse ediyorlar.’ Raman şöyle devam ediyor açıklamasına: ‘Bizimle birlikte Küresel Kuzey'deki insanların, ülkelerinin suç ortağı olduğu adaletsizliklere ve yıkımlara karşı bir çizgi çekmesinin zamanı geldi!’
Eylem cephesinde yer alan kimileri için bu devinim daha büyük ve demokrasiyi ve de onuru geri kazanmakla ilgili! Örneğin,’İklim Adaleti Talep Etmek için Küresel Kampanya'dan Rachitaa Gupta şunları belirtiyor: ‘Hayırseverlik için yalvarmıyoruz, gerçek dayanışma çağrısında bulunuyoruz. Bu sadece bir protesto değil; küresel bir kurtuluş hareketidir. Halkın ve toplulukların önderlik ettiği adalete dayalı bir dizge değişikliği talep ediyoruz. İklim adaleti için verdiğimiz mücadele özgürlük, onur ve yaşam mücadelesidir. Ve geri adım atmıyoruz!’.
TÜRKİYE’DEN ÇİZGİYİ ÇEK KÜRESEL EYLEM GÜNÜ’NDE BİR ÖRNEK: Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’ni kamuoyu yaygın biçimde tanıdı. Dernek Toprağımızı Vermiyoruz Kampanyası Bileşeni olarak da mücadele veriyor.
Dernek, 20 Eylül 2025 saat 17.00’de Balıkesir Edremit – Altınoluk’ta Cumhuriyet meydanında bu günle ilgili ‘Toprağımız kırmızı çizgimizdir’ savsözüyle bir toplantı düzenledi.
Dernek toplantı duyurusunda şöyle diyor:
‘Yaşam savunucularının tüm itirazlarına rağmen “süper izin yasası” olarak da bilinen 7554 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, maden ve enerji şirketlerine ayrıcalıklar tanıyarak ormanları, meraları, zeytinlikleri, tarım arazilerini, sulak alanları talana açtı.
Farkındayız: Bu yasa, bir işgal ve yıkım yasasıdır.
Biliyoruz: Bu yasa, doğduğumuz, doyduğumuz topraklara el koyma yasasıdır.
Görüyoruz: Bu yasa, gıda güvenliğini, barınma, su, sağlıklı bir çevrede yaşama haklarımızı yok
sayma yasasıdır.
Bizler; soframızdaki ekmeğin aşın topraktan, zeytinden, ormandan, sudan geldiğini bilen;
yaşamın kaynağını gelecek nesiller için de korumak için bir araya gelenler olarak 20 Eylül
Çizgiyi Çek Küresel İklim Eylem Günü’nde Altınoluk’ta bir araya gelerek “havamız,
suyumuz, toprağımız kırmızı çizgimizdir” diye haykıracağız.
Sen de gel yıkıma karşı çizgiyi birlikte çekelim, mücadeleyi birlikte büyütelim.
Çizgiyi Çek Küresel Eylem Günü / 20 Eylül / 17.00 / Altınoluk / Cumhuriyet Meydanı
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Toprağımızı Vermiyoruz Kampanyası Bileşeni’.
TOPRAĞIMIZI VERMİYORUZ KAMPANYASI
Bu hareketi anlamak için bir video ve türkü var. Meraklısı kampanyayı tanımaya bu video ile başlayabilir:
Bkz. https://www.yandex.com.tr/video/preview/3533294459785962808
SONSÖZ
Kapitalizm eğri bir cetveldir ve ‘eğri cetvelden doğru çizgi çıkmaz’, o halde kırmızı-yeşil-mavi çizgiyi halklar çizecek! ‘Çizgiyi Çek Küresel Eylem Günü’ farkındalık için bir bilişsel fırsat!