Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "Ukrayna ile İstanbul'daki müzakere görüşmeleri yeniden başlatılsın" önerisiyle başlayan sürecin ardından Rus ve Ukraynalı heyetler bugün İstanbul'da bir araya geldi. Daha önce görüşmeler için İstanbul'a geleceğinin sinyalini veren ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu ziyaretlerinin ardından ülkesine döndü. AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise dünyanın gözünün çevrildiği Dolmabahçe'deki barış görüşmeleri sürerken Arnavutluk'a gitti.
ABD, Rusya ve Ukrayna'yı bu ülkelerden gönderilen heyetler temsil etti.
ESİR TAKASI ANLAŞMASI
Zirve sonrası açıklama yapan Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, "Rusya'yla bin kişiye karşılık bin kişinin takası konusunda anlaşmaya vardık" dedi.
Umerov, farklı modaliteler üzerinde de çalıştıklarını aktararak "Meslektaşlarımız temas halinde ve tüm belgeleri değiş tokuş edeceğiz. Şimdi esir takası yapmaya ihtiyacımız var. Yakında bir sonraki aşamanın ne olduğunu size bildireceğiz" diye konuştu.
İstanbul barış görüşmelerinin ardından konuşan Rus heyetinin başkanı Medinskiy ise “Önümüzdeki günlerde bin kişiye bin kişilik büyük bir esir takası yapılacak” ifadelerini kullandı.
ZİRVE SÜRECİ
İLK ÜÇLÜ ZİRVE TÜRKİYE - ABD - UKRAYNA
İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde Türkiye-ABD-Ukrayna Üçlü Toplantısı sona erdi. İlk zirve 1.5 saat sürdü.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Türk, ABD'li ve Ukraynalı heyetler, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlığında İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya geldi.
ABD heyetinde ülkenin Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg yer aldı.
Ukrayna heyetinde ise Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha ve Savunma Bakanı Rüstem Umerov yer aldı.
2. ZİRVE TÜRKİYE - RUSYA - UKRAYNA
İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen Türkiye-Rusya-Ukrayna toplantısı sona erdi. Görüşme 1 saat 45 dakika sürdü.
Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde yapılan Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'ndaki Türk heyetinde Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy'nin başkanlık ettiği Rus heyetinde, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana İstihbarat Dairesi (GRU) Başkanı İgor Kostyukov ve Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve yetkililer yer aldı.
HAKAN FİDAN: İLK YÜZ YÜZE GÖRÜŞME
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Dolmabahçe'de yapılan Türkiye-Rusya-Ukrayna üçlü toplantısının açılışında konuştu, bunun iki ülke arasında Mart 2022'den bu yana yapılan ilk yüz yüze görüşme olduğuna dikkat çekti.
Fidan'ın açıklamaları şöyle:
"Savaşın başından bu yana bu savaşı nasıl sona erdireceğimiz konusunda yoğun çaba sarf ediyoruz. Zelenski'nin Ankara ziyareti önemli bir adım olmuştur. Görüşmelere katılan Rus heyetini ağırlamaktan memnuniyet duyuyoruz.
Bu toplantı heyetler arasında ilk doğrudan temas özelliğini taşıyor. Ateşkesin bir an önce hayata geçirilmesi kritik önem taşıyor. Bundan sonraki aşamayı hep beraber belirleyeceğiz. Bu görüşmelerin bir liderler toplantısının temelini oluşturması da oldukça önemli."
"ABD KOORDİNASYON İÇİNDE KALMALI"
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Arnavutluk'ta düzenlenen AB ülkeleri ile birlik dışındaki Avrupa ülkelerinin oluşturduğu Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi'nde açıklamalarda bulundu.
Ukrayna'nın birinci önceliğinin koşulsuz ateşkes olduğunu söyleyen Zelenski, Rusya heyetinin ateşkesi kabul etmemesi halinde bunun Putin'in savaşı bitirmek istemediğini net bir şekilde ortaya koyduğunu söyledi. Zelenski, ABD'nin de mümkün olan en fazla şekilde koordinasyon içinde kalması gerektiğini sözlerine ekledi.
"RUSYA CİDDİYETİNİ KANITLAMALI"
Türkiye her daim yanınızda olacaktır. Barış için her türlü katkıyı sunmaya hazırız. Hepinize bir kez daha hoşgeldiniz diyor, taraflara başarılar diliyorum."
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, sosyal medya platformu X’teki hesabından bugün Dolmabahçe'de Türkiye ve ABD ile gerçekleştirilen görüşmelere dair yaptığı paylaşımda, “Bu kritik haftanın barış çabaları açısından önemli diplomatik gününde pozisyonlarımızı koordine ettik. Barış sürecinin hızla ilerletilmesi gerektiği konusunda aynı taraftayız” dedi.
“Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin uygun yetkiler ve niyetle gerçekten barışı ilerletmek amacıyla Ukrayna heyetini İstanbul’a gönderdiğini meslektaşlarımıza bildirdik” diye konuşan Sybiha, “Rusya, ciddiyetini kanıtlaması gereken bir dönemeçle karşı karşıya. Somut kararlar gerekiyor. Her şeyden önce, koşulsuz, tam ve kalıcı en az 30 günlük bir ateşkes kararı alınmalı. Ukrayna barış için çalışmaya hazır. Rusya da buna hazır olduğunu göstermeli” ifadelerini kullandı.
ABD HEYETİ AYRILDI
İstanbul'da Rusya-Ukrayna arasında yapılan barış müzakerelerine katılan ABD Heyeti, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi’nden ayrıldı.
UKRAYNA: KOŞULSUZ ATEŞKESE HAZIRIZ
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Telegram hesabından açıklamada, savaşı sonlandırmak yönünde İstanbul'da düzenlenen barış müzakereleri kapsamında yaptığı görüşmeler hakkında bilgi paylaştı.
Yermak, Ukrayna heyeti olarak İstanbul'da ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg, İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un'un Diplomatik Danışmanı Büyükelçi Emmanuel Bonne ve Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Direktörü Günter Sautter ile bir araya geldiklerini aktardı.
Söz konusu görüşmeleri, ABD ve Avrupalı yetkililer ile Ukrayna ve Rusya heyetleri arasında yapılacak toplantı öncesi gerçekleştirdiklerini kaydeden Yermak şu ifadeleri kullandı: "Ukrayna barışa ve kalıcı, koşulsuz ateşkese hazırdır. Biz en üst düzeyde görüşme ve müzakerelere de hazırız. Ukrayna heyeti bugün koşulsuz ateşkesi sağlamak için İstanbul'da. Bu bizim önceliğimiz. Bir diğer önemli konu ise Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve nedense Türkiye'ye gelemeyen (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'in doğrudan görüşmesidir."
RUSYA, UKRAYNA HEYETİ İLE TÜRK VE ABD'Lİ TEMSİLCİLER OLMADAN GÖRÜŞMEK İSTİYOR İDDİASI
Ukraynalı diplomatik bir kaynak, Rusya'nın Ukrayna ile görüşmelerin ABD ve Türkiye temsilcileri olmadan gerçekleşmesini talep ettiğini söyledi. Kaynak, bunun Rusya'nın talepler ve şartlar öne sürerek barış çabasının altını oyduğunun bir işareti olduğunu belirtti.
UKRAYNA'DAN 3 ŞART
Rusya ile İstanbul'da yapılacak görüşmede Ukrayna heyetine başkanlık eden Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, barışın Rusya'nın 30 günlük ateşkesi kabul etmesi, kaçırılan çocukların geri dönmeleri ve tüm savaş esirlerinin takasının sağlanmasıyla mümkün olabileceğini söyledi.
Umerov, yaptığı Facebook paylaşımında Ukrayna heyetinin "sürdürülebilir adil barışı sağlayacak gerçek yollar bulmak için" geldiğini söyledi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynakları Rusya-Ukrayna görüşmelerinin kısa süre içinde başlayacağını söyledi.
KREMLİN'DEN AÇIKLAMA
Türkiye-Rusya-Ukrayna üçlü toplantısının başlaması beklenirken görüşmelere dair Kremlin'den açıklama yapıldı. Açıklamada, "Umarız Ukrayna ve Rus heyetleri arasındaki doğrudan görüşmeler en kısa sürede başlar" denildi.
Trump'ın Putin ile olası görüşmeye dair sözlerine ilişkin yapılan açıklamada ise böyle bir görüşmenin ABD-Rusya bağları için temel önemde olduğu ancak bu tür görüşmeler öncesindeki hazırlık sürecinin uzun olabileceği belirtildi.
NATO'DAN AÇIKLAMA: BASKI PUTİN'DE
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İstanbul'da gerçekleştirilen görüşmelere ilişkin yorumunda "Ukraynalıların masaya gelmesi çok iyi. Tüm baskı Putin'in üzerinde" ifadelerini kullandı.
Ukrayna'dan yapılan açıklamada ise üst düzey Ukraynalı yetkililerin İstanbul'da ABD temsilcisi Kellogg'un yanı sıra Fransız, İngiliz ve Alman yetkililerle görüştüğü bilgisi verildi.
ZİRVE ÖNCESİ
ABD DIŞ İŞLERİ BAKANI RUBİO İSTANBUL'DA
NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı'na katılmak üzere dün Antalya'da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bugün sabah saatlerinde Rusya-Ukrayna görüşmeleri öncesinde İstanbul'a geldi.
Rubio ve beraberindeki heyeti taşıyan uçak saat 9.30'da İstanbul Havalimanı'na indi. ABD Dışişleri Bakanı'nı İstanbul Havalimanı'nda ABD'nin İstanbul Başkonsolosu Julie A. Eadeh karşıladı.
ABD'li bir yetkilinin verdiği bilgiye göre, ABD Dışişleri Bakanı Rubio'nun üst düzey Türk ve Ukraynalı yetkililerle bir araya gelmesi, ABD ve Türk taraflarının görüşmeler öncesinde ayrı ayrı taraflarla bir araya gelmesi bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Rusya heyetiyle görüşmelerde ABD'yi Politika Planlama Direktörü Michael Anton temsil edecek.
Rusya ve Ukrayna arasında dün İstanbul Dolmabahçe’de yapılması beklenen görüşme, bugün Türkiye'nin de katılımıyla gerçekleştirilecek. Bu kapsamda Türkiye-ABD-Ukrayna Üçlü Toplantısı ile Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı düzenlenecek.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Türkiye-ABD-Ukrayna Üçlü Toplantısı saat 10.45'te Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde yapılacak. Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı da 12.30'da aynı yerde gerçekleştirilecek.
ZELENSKİ HEYET GÖNDERECEĞİNİ DUYURMUŞTU
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, dün Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından İstanbul’a bir heyet göndereceklerini söylemiş, ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e benzer şekilde kendisinin bu görüşmelere katılmayacağına işaret etmişti.
Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinskiy de İstanbul’daki Rusya Başkonsolosluğu binası önünde basın mensuplarına açıklamalarda bulunmuştu.
Rusya Devlet Başkanı Putin'in bir gün önce Ukrayna ile müzakerelere katılacak heyetin hazırlık sürecine dair toplantı yaptığına dikkat çeken Medinskiy, toplantıda müzakerelerdeki pozisyonun belirlendiğini kaydetmişti.
HEYETLERDE KİMLER VAR?
Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da Rusya-Ukrayna arasında yapılacak barış müzakerelerini sürdürecek heyetler dün Kiev’in de açıklamasıyla netleşmişti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlığındaki ABD heyeti, Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlığındaki Ukrayna heyeti ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlığındaki Rus heyeti, bugün İstanbul'da.
Ukrayna'nın heyetinde şu isimler yer alıyor:
“Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkan Yardımcısı Oleksandr Poklad, Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh Luhovskyi, Ukrayna Genelkurmay Başkan Yardımcısı Oleksii Shevchenko, Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR) Başkan Yardımcısı Vadym Skibitskyi, Ukrayna Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Yevhenii Shynkarev, Ukrayna Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Oleksandr Dyakov, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı Merkez Hukuk Dairesi Uluslararası ve Operasyonel Hukuk Dairesi Başkanı Oleksii Malovatskyi, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Müdürlüğünün Kıdemli Subayı Oleksandr Sherikhov, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanlığı Destek Birimi Protokol Subayı Heorhii Kuzmychev, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz.”
Rus heyetine de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy'in başkanlık edeceği açıklanmıştı.
Heyette, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana İstihbarat Dairesi (GRU) Başkanı İgor Kostyukov ve Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
Heyetin uzmanlar listesinde ise Rusya Genelkurmay Başkanlığı Bilgi Dairesi Başkan Yardımcısı Aleksandr Zorin ve Rusya Devlet Başkanlığı İnsani alanda Devlet Politikası Dairesi Başkan Yardımcısı Yevgeniya Podobreyevskaya'nın yanı sıra Rusya Dışişleri Bakanlığı Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri İkinci Daire Müdürü Aleksandr Polişçyuk ile Rusya Savunma Bakanlığı Uluslararası Askeri İşbirliği Ana Müdürlüğü Başkan Yardımcısı Vladimir Şevtsov bulunuyor.