Engellilerin göz, kulak, böbrek, kol, bacak gibi tüm organ ve uzuvlarındaki engel oranları toplanarak emekli hakkının belirlendiği 'Baltazar Formülü' 15 Ocak'ta kaldırıldı. Yerine getirilen sistemde en yüksek olan tek engel dikkate alınmaya başladı. Yeni düzenlem sadece emekli olacakları değil, Baltazar Formülü'ne göre emekli olmuş mevcut engellileri de vuracak. Düzenlemeyle birlikte maaşların düşme ve emekliliklerin iptal edilme riski bulunuyor.
EN YÜKSEK ORAN DİKKATE ALINACAK
Sözcü'de yer alan habere göre, Türkiye genelindeki 158 engelli örgütünün temsil edildiği Engellilerin Haklarına Erişim Platformu Sözcüsü Turhan İçli, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayıyla 15 Ocak’ta yasalaşan düzenleme nedeniyle tüm engellilerin emeklilik haklarının geriye gittiğini söyledi. İçli, Sosyal Sigortalar Kanununda yapılan kritik değişikliği ve etkilerini şu sözlerle anlattı:
“5510 sayılı yasada yapılan değişiklikle Baltazar formülü kaldırıldı, yerine 9 Ocak 2025’ten itibaren geçerli olacak şekilde ‘çalışma gücü kayıp oranı’ formülü getirildi. Baltazar’da örneğin yüzde 45 görme engeli olan bireyin aynı zamanda yüzde 20 böbrek, yüzde 10 kalp, yüzde 30 diyabet hastalığına bağlı engeli varsa hepsi toplanıyor ve ortalaması örneğin yüzde 52 çıkmışsa bu oranla emekliliğe hak kazanıyordu. Yeni sistemde sadece en yüksek olan görme engeli dikkate alınacak, diğer engeller yok sayılacak. Bu da daha geç emeklilik ve daha düşük emekli aylığı demek.”
EMEKLİLİKLER İPTAL EDİLECEK
Turhan İçli, engellilerin iş gücünü belirleme yetkisinin SGK’ya geçtiğini belirterek, “Sürekli ya da süreli olduğuna bile bakılmadan engellinin derecesi ne olursa olsun SGK yeniden muayeneye gönderip iş gücü raporu isteyecek. Yeni formüle göre çalışma gücü kaybı düşük çıkanlardan kiminin maaşı düşecek kiminin de emekliliği iptal edilecek. Bu çok acımasız ve haksız bir düzenleme” dedi. Hukukçu olan İçli, düzenlemenin kazanılmış hakları yok etmesi nedeniyle Anayasa’ya da aykırı olduğunu savundu.
