İzmir'de işçilerin başlattığı grev 5. gününde devam ediyor. İşçi, ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin karşı karşıya geldiği grevde kafalarda çok sayıda soru işareti var.
TELE1.com.tr taraflara sordu. Taraflar ne diyor?
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay:
"Daha önce yapılan sözleşmenin bütçeye uygun olmadığını tarafımızca yapılmadığını telafisi için çalıştığımızı söylüyoruz. 6 aydır. Uyarlama davası açtık. Belki sonuç çıkacak ve düzelecek. Belediye İş sendikasının anlayışını talep ederek sürdürdük. Ama anlayış göstermediler. Biz bu düzenlemeyi hukuk önünde yapacağız. 23 bin kişiye daha bu zammı verirsek ne belediye ne Türkiye karşılayabilir.
Diğer sözleşmeye göre 6 ayda bir zam oluyor ve açık oluşuyor. Ağustos ayında toplu iş sözleşmesinde olamamasına rağmen farkı kapatmak için zam yaptık. Ama bugün bakıyoruz asla karşılayamıyoruz. Bunu yapmak sorumsuzluktur. İzmir'e böyle bir kötülük yapamam. Çıkarım çöpü kendim toplarım ama yine yapmam. Sorumlusu ben değilim. Seçime 5 gün kala aday olmayacağı belli olan bir kişinin verdiği karar sorumsuzdur. Bu partiye yüklenemez.
Zam yaptığımız zaman fark azalacak. 80 bin lira civarı alıyor Belediye İş'tekiler. Genel İştekiler yan ödemelerle 55-60 bin alıyor. Yaptığımız zammı kabul etseler ortalama 70 bin fark olacak. Ancak Eylül - Ekim gibi Belediye İş'in maaşı zamlanacak bundan dolayı Genel İş kabul etmiyor. Bütçe belli. Bu parayı bulamayız. Ödeyemeyiz. Yasal sınırı var bütçenin içindeki sınırı geçemezsiniz geçerseniz suç. Bizden önceki yönetim gitmeden önce bir sözleşme imzaladı. Ama biz ona uyarlama davası açtık. Belki sonuç çıkacak ve düzelecek."
DİSK'e bağlı Genel-İş İzmir 3 No’lu Şube Başkanı Serap Yılmaz ise şunları söyledi:
1- DİSK’in İzmir Belediyesi’nde kaç işçisi var?
DİSK’in İzmir Belediyesi’nde İzenerji, İzelman ve Egeşehir olmak üzere toplam 23 bin işçisi var.
2- İşçilerin ne kadarı grev yapıyor?
İşçilerin yüzde 10’u çıkamadığı için yaklaşık 20 bin işçi grev yapıyor. Hastane, itfaiye, mezarlıklar, çevre koruma, doğal yaşam parkı, huzurevi çalışanları grev kapsamında olmasına rağmen hayvanların ve huzurevindeki yaşlı hastalar açısından mağduriyet oluşmaması için huzurevini ve doğal yaşam parkını, veterineri biz talep ettik. İşverenle oradaki çalışanların çalışmasını talep ettik.
3- DİSK işçileri ne kadar maaş alıyorlar?
Birinci grupta çalışan işçiler, net olarak 35 bin lira maaş alıyorlar. Bu maaşın içinde brüt olarak 4199 lira yemek yardımı, 2087 lira yakacak yardımı, 66 lira Ek Risk-2, 253 lira çocuk parası, 1228 lira Risk-1 içinde 95 lira yol yardımı var. Dördüncü grupta çalışan işçiler (şoförler) ise yemek yardımı, aile yardımı, Risk-2, çocuk parası, işgücü primi ile birlikte net 42 bin 841 lira maaş alıyorlar. En çok kazananlar, ESHOT şoförleri, tır şoförleri, itfaiye çalışanları, ustalar, ustabaşları olarak dördüncü gruptakiler. Kent temizliğini yapan işçiler de birinci grupta yer alıyorlar ancak maaşları çocuk sayısına göre değişebiliyor.
4- TÜRK-İŞ’in İzmir Belediye’sindeki maaş ve çalışan durumu nasıl?
2 Mart 2024 tarihinde başlayan, 26 Mart 2024 tarihinde bitirilen bir toplu iş sözleşmesi var. (Seçimden önce) O dönemde, TÜRK-İŞ işçileri bir yıllık yüzde 67,7’lik bir zam aldılar. İkinci yılın altıncı ayına, bir yıllık enflasyon ile yüzde 42,06’lık bir zam aldılar. Şu anda, birinci grupta yer alan, çalışma, mesai arkadaşlarımızın en düşük net maaşı 59 bin 270 lira. Dördüncü grupta yer alan arkadaşlar ise 81 bin lira net maaş alıyorlar. TÜRK-İŞ’in 5 bin 800 işçisi var.
5- DİSK olarak sizin talebiniz ne? İzmir Belediyesi size ne teklif sunuyor?
Aynı yerde çalışıp aynı kanalda, aynı otobüsü sürüyorsak, aynı park bahçelerde, büroda ofiste aynı işi yapıyorsak eşit işe eşit ücret mantığını getirelim diyoruz. Şu anda bize teklif edilen yüzde 29,16’lık teklif ile birlikte birinci grupta yer alanlar 47 bin 699 lira olacak. Ama diğer grupta ücret 59 bin 270 lira olacak. Bizim olduğumuz dördüncü grupta 56 bin lira, olacak maaşlar ama diğer tarafta ise maaşlar 81 bin lira olacak. Biz de diyoruz ki, Aynı işi yapıyorsak bu ücretlerin aşağı yukarı, bire bir olmasa da, o eşitliği işçi sınıfı adına ayrıştırmadan gelin masada aynı ücretleri bu arkadaşlara verelim. Bire bir olmasa da masada görüşme sağlayalım. Toplu iş sözleşmelerinde görüşmeler taslak olarak yüzde 100 ile başlar, pazarlık payıyla aşağıya doğru inilir. Biz en son masada, greve gitmeden önce talebimizi yüzde 60’a çektik. İki gün önce ise masada, bütçede sıkıntı olduğu için yüzde 44’e çektik. Şu anda masada bizim teklifiniz, tüm yan haklarıyla birlikte yüzde 44. Bizim yıllardır toplu sözleşmelerinde yer alan 50 kalemi, Belediye Başkanı '50 kalemi silelim, size 65 bin lira ile 80 bin lira ücret verelim.' mantığında bir açıklama yaptı. İzelman 25-30 yıllık bir şirket ve 2002 yılından beri toplu sözleşme yapılıyor. Belediye’nin 2002 yılından beri hak edilen tüm maddeleri, işçi sınıfının emeği ile kazandığı hakları silelim, size brüt 65 bin lira verelim şeklinde, basından öğrendiğimiz bir talebi var. Yan haklarımız, yol parası, yemek parası, çocuk parası, yakacak parası, bütün belediyelerde ve fabrikalarda da bulunan 2900 liralık gıda kartı bile maaşın içerisine katmak istiyorlar. Biz de diyoruz ki; ‘’Yan haklarımız kalsın, yüzde 44 teklifimizi size sunduk. Onun üzerine oturalım, pazarlığımızı yapalım.’’
6- Yüzde 44 zamdan sonraki süreç nasıl işleyecek? Yüzde 44 zam + 6 ayda 1 enflasyon zammı şeklinde 2 yıllık bir sözleşme mi olacak?
Tabii ki de, 3 enflasyonumuz var. Belediye İş Sendikası, Eylül ayında, bu saydığım yüzde 67 ve yüzde 42’nin üzerine bir 6 aylık daha zam alacaklar, sene başında, mart ayında toplu iş sözleşmesine oturacaklar. Biz en son 2 gün önce masaya oturduğumuz zaman enflasyon zammı konusunda anlaşmıştık. İlk önce verilmedi ancak zaten var olan, 74 maddeli toplu sözleşmemde, 2002 yılından beri, mücadele ile alınmış haklar bunlar. Biz Cemil Başkan’dan sıfırdan talep etmiyoruz. Biz bunu rahmetli Piriştina ile başlayıp onun sonrasında 3 dönem Aziz Kocaoğlu ile, onun sonrasında Tunç Soyer ile yapılıp şimdi Cemil Başkan ile ilk defa oturuyoruz ve greve kadar süren bir sürecimiz oldu.
7- İzmir Belediyesi'nin size kaç teklifi oldu?
Bizim toplu iş sözleşmesi görüşmelerimiz 17 Aralık 2024 tarihinde başladı ama yasal prosedür 1 Ocak 2025 tarihiyle başladı. İlk teklifleri yüzde 11,5 idi. Onun sonrasında yüzde 26,19’a çıkıldı. En son bize, greve çıkmadan önce yüzde 29,16 teklif edildi. Greve çıkmadan önceki pazar günkü gerçekleştirdiğimiz oturum gerçekleştirdik. Masa çok doğru şekilde gidiyordu. Hatta greve çıkılmayacak gibi gözüküyordu ancak ertesi gün masada tamam denilen maddeleri geri çektiler. İzelman şirketi en eski olduğu için en çok alan şirketti. Ancak sonradan Aziz Kocaoğlu döneminde İzenerji kuruldu.
