Haber

Yazılım gözetiminde gazetecilik! Dijital telif yasası yolda

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı AKP'li Nazım Elmas, dijital telif yasasına ilişkin konuşmasında bir yazılım vasıtasıyla haber içeriğini ilk kimin ve hangi internet sitesinin yazdığının tespit edileceğini anlattı.

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AKP Giresun Milletvekili Nazım Elmas, dijital telif düzenlemesine ilişkin açıklamalarda bulundu.

TBMM Dijital Mecralar Komisyonu'nda birtakım taslaklar üzerinde çalışıldığını, komisyon üyelerinin ortaya koyduğu örnekler üzerinden farklı tekliflerin ortaya çıktığını belirten Elmas, bunların tamamını harmanlayıp üzerinde en fazla mutabık kaldıkları noktalarda bir yasa teklifi hazırlamayı planladıklarını söyledi. "Dijital telif" konusunun paydaşlarla teknik bir altyapı tamamlanması gerektirdiğini ifade eden Elmas, "Taraflarla yüz yüze veya telefonla görüşerek fikirlerini alıp, ortaya çıkacak yasayı en verimli, tutarlı, anlamlı ve kabul edilebilir bir sistem halinde geliştirmek istiyoruz" diye konuştu.

"KISA SÜREDE GENEL KURUL'A GELECEK"

Komisyon'un tüm üyelerinin dijital telif düzenlemesinin çıkarılması noktasında bir beklenti içinde olduğunu ve Komisyon olarak bir hedef koyduklarını dile getiren Elmas, "Tüm üyelerimizin kanunun çıkmasıyla alakalı ve servis sağlayıcıların kullandıkları bu ürünlerin teliflerinin mutlaka hak sahiplerine ödenmesi noktasında bir kararlılık içerisinde olduğunu görüyoruz. Komisyon üyelerimizin, tüm siyasi partilerin katıldığı bir kanun teklifinin çok kısa süre içerisinde Genel Kurul'a geleceği noktasında bir hedefimiz ve çalışmamız var" dedi.

KAPSAMI NELER?

Elmas, dijital telif düzenlemesinin kapsamına ilişkin şunları söyledi:

"Burada maksat şu: Daha kaliteli haber, daha emek verilmiş bir ürün ortaya çıksın. Bu emek verilmiş ürünle alakalı bir rekabet ortamı da doğsun. Emek verilerek yapılmış bir haberin karşılığının olması lazım. Bunun tüm servis sağlayıcılar tarafından okura ulaştırıldığı bir organizasyonun meydana getirdiği trafiğin bir gelir kaynağı olması da mümkün. Buradan reklamlar alınıyor, birtakım kazançlar elde ediliyor. Gazetecilerin, içerik sağlayıcıların emekleri, alın terleri, fedakarlıklarıyla ortaya çıkardıkları haberler üzerinden bu gelirler elde ediliyor.

Kimsenin buradan reklam geliri elde etmesine karşı değiliz ama reklam geliri elde ediyorsa bu gelirin kaynağı, sebebi olan, bu gelirin elde edilmesine vesile olan bazı vasıtaların da bir anlamda değerlendirilmesi, takdir edilmesi gerekiyor. Biz, bu trafiği oluşturan çalışmaların ilk sahibinden itibaren kurumsal veya kişisel olarak ödüllendirilmesini, emeğin karşılığının verilmesini arzu ediyoruz. Zaten bu işe 'telif' diyoruz. Buna ait bir yasal düzenleme."

Yasanın engellenmesine müdahil olan bir kurum varsa yaptırımlarla karşılaşacağını dile getiren Elmas, "Yasaların gerektirdiği katkıyı, oranı veya yasaların gerektirdiği bir ödemeyi yerine getirmeyenler için de hukukun gerektirdiği bir yaptırım elbette uygulanacaktır. Buradaki amaç, herhangi bir organizasyonu köşeye sıkıştırmak değil, işbirliğini artırmak, kaliteyi, gelirleri artırmak" dedi.

KOPYALAMA DA İNTİHALE DE MÜEYYİDE

Elmas, bu yasal düzenlemenin içinde teknoloji imkanlarının kullanılacağını dile getirerek, şöyle konuştu:

"Bir haberi kim üretmiş, orijinal ilk cümleyi kim kurmuş, nerede yayımlanmış, buna ait bir program söz konusu olacak. Bir yazılımdan söz ediyoruz. Bir yazılım, söz konusu içeriği ilk defa kimin yazdığını, kimin yayımladığını, nerede yayımlandığını tespit edecek. Bu içeriği olduğu gibi alıp bir yerde kullanmak, kendisininmiş gibi intihal bağlamında kopyalamak ve kullanmak elbette ki başka bir müeyyideyi getirecek.

Burada istiyoruz ki herkes kendi üretsin, kendi buluş ve yaratıcılığını ortaya koysun, kendisine ait bir ürün oluşturmaya gayret etsin, bu tatlı ve gizli rekabet bir yerde kaliteyi de artırsın. Yazılımlar ve teknolojinin müsaade ettiği imkanlar çerçevesinde haberlerin hangisinin intihal olduğu, kime ait olduğuna dair bir yazılımımız da paydaşlardan bir kurum tarafından takip edilecek. İçerik üreticilerinin haklarının korunması bakımından bir yardımcı kuruluş olarak onlara destek verecek bir yazılım var."

Elmas, basın yayınla alakalı ilgili birimlerin sistemin içinde olduğunu belirterek, "Sistemin yürümesi için devletimizin organizasyonları var. Bu organizasyonlar zaten şu anda mevcut yazılımlarını, bu işin gerçekleşmesi için destek mahiyetinde sistemin içerisine katmış olacak" diye konuştu.

FRANSA ÖRNEĞİ İNCELENDİ

Bu konuda İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, İsviçre ve ABD'de neler yapıldığını araştırdıklarını bildiren Elmas, "Özellikle Fransa'daki bir uygulamanın nasıl uygulandığına dair daha derin bir araştırma yaptık. Bütün bunları toparlayarak kendi kültürümüze, sosyolojimize uygun ne tür bir yasal düzenleme yaparız ve mevcut yasalarla da uyum içinde olabilecek, ilgili kurumlarla da bağlantılı olabilecek bir düzenlemeyi yaptık." dedi.