Depremler, doğanın öngörülemez ve yıkıcı gücünü hatırlatan olaylardır. Bir deprem olduğunda ise özellikle zemini ve yapısı sağlam olmayan evler hasar görür. Ancak hemen herkes için ev, yalnızca dört duvar değil, aynı zamanda birçok anının ve geleceğin yuvasıdır. Sigortalar, bu yuvayı doğal afetlerin yol açabileceği maddi yıkımlardan koruma görevini üstlenir. Türkiye gibi fay hatları üzerinde yer alan bir ülkede, deprem en büyük risklerden biri olduğu için devreye DASK girer. DASK, depreme karşı özel olarak tasarlanmış bir güvence sistemidir. Evleri deprem kaynaklı hasarlara karşı teminat altına alır. Sigorta bedeli de sistemin temel yapı taşlarından biridir çünkü evin yeniden inşa maliyetini temsil eder ve olası bir afette ödenecek tazminatın sınırlarını belirler. Dolayısıyla doğru belirlenmiş sigorta bedeli, deprem sonrası maddi yüklerden korunmanızı sağlar, yeniden inşa sürecini kolaylaştırır ve geleceğe umutla bakmanıza olanak tanır.
DASK SİGORTA BEDELİ NE ANLAMA GELİR?
DASK sigorta bedeli, deprem kaynaklı hasarlarda evin yeniden inşa maliyetini karşılamak üzere belirlenen tutardır. Söz konusu bedel, DASK sigortası poliçesinin temel unsurlarından biridir ve hasar durumunda ödenecek maksimum tazminat tutarını gösterir. Evin yapı türü, büyüklüğü ve konumu gibi faktörler, bedelin hesaplanmasında belirleyici rol oynar. Evin tamamen yıkılması durumunda ise yeniden inşa için gerekli maliyeti kapsar. Ancak eşyalar veya kişisel kayıplar sigorta bedeli kapsamının dışındadır. Bu nedenle, ev sahibi olarak sigorta bedelini doğru bir şekilde belirlemeniz olası bir afette yeterli koruma sağlaması açısından büyük önem taşır.
Poliçenin kapsamını netleştirip ev sahibinin beklentilerini şekillendiren de sigorta bedelidir. Deprem sonrası hasar tespitinde, eksperler bu bedeli referans alarak tazminat miktarını belirler dolayısıyla DASK sigortası kapsamında sigorta bedelini belirlerken dikkatli bir değerlendirme yapmanız gerekir. Örneğin; betonarme bir yapının yeniden inşa maliyeti, ahşap yapıdan farklılık gösterecektir. Bu gibi detaylar, sigorta bedelinin doğru hesaplanması açısından titiz ve özenli bir yaklaşım gerektirir.
DASK SİGORTA BEDELİNİN HESAPLANMA YÖNTEMLERİ
Evin yeniden inşa maliyetine dayalı olarak hesaplanan DASK sigorta bedeli için bazı bilgilere ihtiyaç duyulur. Bu süreçte evin yapı türü, metrekare büyüklüğü ve birim metrekare maliyetleri temel alınarak hesaplanır. Yapı türü, betonarme ve diğer yapı türleri olarak farklı kategorilere ayrılır ve her biri için farklı maliyet katsayıları kullanılır. Metrekare büyüklüğü ise evin brüt alanı üzerinden hesaplanır, birim metrekare maliyetleri ise Doğal Afet Sigortaları Kurumu tarafından belirlenen değerlere göre güncellenir. Hesaplama sonucunda deprem sonrası evin yeniden inşa edilmesi için gereken maliyet bulunur. İnşaat maliyetleri değişiklik göstereceği için güncel fiyatlar üzerinden hesaplama yapılır. Ayrıca, evin bulunduğu bölgenin deprem riski, bedel hesaplamasına doğrudan etki etmemekle birlikte ancak poliçe primini etkiler.
Aynı zamanda yapının betonarme veya yığma olması da sigorta bedeli açısından önem arz etmektedir çünkü yığma yapılar, betonarme yapılara göre daha düşük maliyetlidir. DASK, teminat için betonarme ve diğer yapılar şeklinde bir birim fiyat belirler. Hasar sonrası bu ölçüt dikkate alınır.
DASK SİGORTA BEDELİNİ DOĞRU BELİRLEMENİN ÖNEMİ
Doğru sigorta bedelinin belirlenmesi deprem sonrası ev sahiplerinin maddi kayıplarını en aza indirmenin anahtarıdır. Düşük belirlenen bir bedel, hasar durumunda yeterli tazminat alınmasını engeller. Örneğin; 100 metrekarelik bir ev için sigorta bedeli 700.000 TL olarak belirlenirse ancak yeniden inşa maliyeti 900.000 TL ise ev sahibi aradaki farkı kendi karşılamak zorunda kalır. Bu nedenle, evin yapı türü ve metrekare büyüklüğü gibi detaylar titizlikle değerlendirilmeli ve hesap edilmelidir. Poliçenin gerçekçi bir koruma sunması için en önemli konu güncel inşaat maliyetlerine dayalı bir hesaplama yapmaktır.
DASK, sigorta bedelini sabit tarifelerle hesapladığı için metrekare büyüklüğü ve yapı türü gibi bilgileri doğru olması önemlidir. Özellikle ilk kez ev alıyor ve DASK yaptırıyorsanız tapu bilgilerinin doğruluğundan emin olmanız gerekir çünkü yanlış veya eksik bilgi, tazminatın yetersiz kalmasına yol açabilir. DASK fiyatları, metrekare ve yapının dışında deprem risk bölgesine bağlı olarak da şekillenir. Bu nedenle, poliçe oluştururken veya yenilerken bilgileri titizlikle kontrol etmeniz önerilir.
DASK SİGORTA BEDELİ İLE POLİÇE PRİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Poliçe priminin belirlenmesinde sigorta bedeli dolaylı bir rol oynar. Poliçe primi, evin deprem risk bölgesine, yapı türüne ve sigorta bedeline göre hesaplanır. Yüksek bir sigorta bedeli, tazminat miktarını artırdığı için primi de yükseltebilir. Örneğin; betonarme bir ev için belirlenen yüksek sigorta bedeli, ahşap eve kıyasla daha yüksek prim gerektirir. Ancak, primin asıl belirleyici faktörü, evin bulunduğu deprem risk bölgesidir. Türkiye, beş farklı risk bölgesine ayrılsa da DASK risk bölgelerini daha detaylı değerlendirmek adına yedi risk bölgesi belirler. Birinci bölgedeki yüksek riskli (örneğin, İstanbul, İzmit, Düzce, Kocaeli gibi aktif fay hatlarına yakın şehirler) bir ev, yedinci bölgedeki düşük riskli (örneğin, Karadeniz’in bazı iç kesimleri) bir eve göre daha yüksek prim öder.
Prim hesaplamasında, sigorta bedelinden farklı olarak risk bölgesi de dahil edilir. Yedi bölge ve iki farklı yapı türü hesap edilerek 14 farklı tarife bulunur. Eviniz hangi risk bölgesindeyse ve hangi yapı türündeyse priminiz buna göre şekillenir. Yani toplam primi bulmak için risk bölgesi ve yapı türünden yola çıkılarak önce metrekare tutar bulunur, daha sonra evin brüt metrekaresiyle çarpılarak sonuca ulaşılır.
DASK SİGORTA BEDELİ GÜNCELLEME SÜRECİ
Sigorta bedelinin güncellenmesi, evin yeniden inşa maliyetinin korunmasını sağlar. İnşaat malzemeleri ve işçilik maliyetleri zamanla değişebilir. Bu nedenle Doğal Afet Kurumu Zorunlu Deprem Sigortası kapsamındaki teminat tutarlarını yıl içindeki düzenlemelerle güncellemektedir.
DASK her yıl güncel birim metrekare maliyetlerini yayınlar ve bu veriler, sigorta bedelinin hesaplanmasında kullanılır. Siz de poliçe yenileme sırasında bu verilere dayanarak bedeli hakkında bilgi alabilirsiniz.Örneğin; 2025 yılında betonarme bir ev için birim metrekare maliyeti artmışsa sigorta bedeli buna göre güncellenecektir.
Güncelleme işlemi, genellikle poliçe yenileme döneminde otomatik olarak yapılır ancak ev sahiplerinin de sürece dahil olması ve takip etmesi önemlidir. Evde yapılan ve binanın yapısını ilgilendiren tadilatlar veya ek yapılar, sigorta bedelini etkileyebilir. Kolon, kiriş, duvar güçlendirme gibi tadilatlar bu kapsama girer. Bu tür değişiklikler, sigorta şirketine bildirilmeli ve poliçe buna göre düzenlenmelidir. Öte yandan boya, zemin kaplama, mutfak - banyo yenileme gibi yapısal olmayan tadilatlar genellikle DASK poliçesini etkilemeyecektir. Önemli olan eviniz için güncel inşaat maliyetlerini takip etmek ve poliçe detaylarını kontrol etmektir.
